Sibex سیبکس

پلت فرم ها قوانین ایران را نپذیرند، فیلتر می شوند؟

پلت فرم ها قوانین ایران را نپذیرند، فیلتر می شوند؟ به گزارش سیبکس یک کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه بندها و ماده های مطرح شده در طرح «حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی» ابهامات زیادی دارد، اظهار داشت: در این طرح قوانینی برای کسب و کارها تعریف شده که اکثرا به وقوع نمی پیوندند و وقتی شرکت ها نخواهند در ایران نماینده ای داشته باشند و مجوز بگیرند، خودبه خود مسدود می شوند.


میلاد نوری در گفتگو با ایسنا، ضمن اشاره به طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی»، اظهار نمود: قوانینی که در این طرح آمده، سه دسته است. یک سری قوانین خوب که مورد نیاز است، مانند صیانت از داده های کاربر. ما در سالهای گذشته بارها شاهد بودیم داده های شرکتهای خصوصی و حتی نهادهای دولتی نشت پیدا کرده و کسی نبوده که از حقوق کاربر دفاع کند. یا یک سری از اپلیکیشن ها که به اجبار دسترسی هایی می گیرند که مورد نیازشان نیست. یکی از بندهای این طرح این است که دسترسی اپلیکیشن ها باید هم تراز با نیازشان باشد.
وی افزود: صیانت از داده های کاربران اتفاق خوبی است اما لایحه مشابهی برای صیانت از داده کاربران وجود دارد که چند سال است به آن رسیدگی نشده، ازاین رو اگر دغدغه صیانت مطرح بود، می توانستند به آن رسیدگی کنند. این طرح همینطور یک سری ماده خنثی دارد. مثلاً این که در صداوسیما نباید از یک سری اپلیکیشن ها اسم برد که تا کنون هم به شکل یک مسئله عرفی و رعایت مسائل بازرگانی اتفاق نمی افتاد. این که چرا این دو دسته ماده به این طرح اضافه شدند، به نظر می آید برای این بوده که این طرح شاخ و برگ پیدا کند و قسمت هایی که امکان دارد برای کاربر و کسب و کارها صدمه زا باشد، کمتر دیده شود.

نسخه های اولیه طرح، غلط املایی هم دارد
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه اشکالاتی به نحوه مطرح شدن طرح وارد است، اظهار داشت: تا پیش از این که رسانه ها به این طرح بپردازند، قصد داشتند آنرا عجولانه تصویب کنند و این کار را زمان انتقال دو دولت انجام دهند. نسخه اولیه طرح که روی سایت مجلس وجود دارد، حدود ۱۲ صفحه است و حتی غلط املایی دارد. در حالیکه اگر طرحی بخواهد در مجلس تصویب شود، باید آنقدر توسط کارشناسان و افراد مختلف بررسی شود که حداقل غلط املایی نداشته باشد. طرحی که به صورت کلان می خواهد اینترنت را مدیریت کند، هرچه زمان برتر باشد و جزئیات بیشتری به آن اضافه شود، کمک بیشتری می کند.
نوری با اشاره به اینکه بندهایی که می تواند کاربر را درگیر کند، قوانین بد طرح است که حتی اصلاح آنها هم فایده ای ندارد، اضافه کرد: این طرح هم تفسیرپذیر است و هم بندهای زیادی از آن گنگ است و این تنها اشکالات وارد به طرح نیست. اینطور نیست که بگوییم با یک سری اصلاحات می توانیم آنرا از گنگ بودن و تفسیرپذیر بودن خارج نماییم و طرح کامل شود. اتفاقا بخش هایی از طرح که گنگ نیست و درباره مسدودسازی و فعالیت شرکتهای خارجی با مجوز، قسمت های خطرآفرین است.
وی افزود: یکی از ایرادهای دیگر طرح این است که نظر کارشناسان حوزه های مختلف گرفته نشده، خیلی از افراد درخواست نمودند موافقان این طرح را معرفی کنید که بدانیم آیا کارشناسان اقتصادی، آی تی و حقوقدان در میان آنها حضور داشتند و اگر نه، چرا نظرات کارشناسی گرفته نشده؟ اگر این طرح به شکل قانون مصوب شود، خیلی از کسب وکارهای خانگی در اینستاگرام که عددشان خارج از تصور است، تکلیفشان چه می شود؟ همه بیکار می شوند؟ آیا همه به یک پلت فرم ایرانی مهاجرت می کنند؟ اینها از نظر اقتصادی، اجتماعی و روانی تبعات زیادی دارد، درحالی که کارشناسان مختلف اصلا درباره آن نظر ندادند.

کسب وکارهای اثرگذار ملزم به ثبت در درگاه ایرانی هستند
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه مطابق این طرح، هر کسب وکاری که بخواهد در ایران کار کند، چه ایرانی و چه خارجی، باید خودش را در درگاه ایرانی ثبت کند، اضافه کرد: اگر کسب و کار اثرگذار باشد، باید غیر از این که خویش را ثبت می کند، مجوز هم بگیرد و نماینده هم به ایران معرفی نماید. در تعریف کسب و کار اثرگذار آمده که باید یک درصد جمعیت کاربران را پوشش دهد. ما از کجا می خواهیم بفهمیم کاربران ایرانی شبکه ای مثل توییتر چند درصد هستند؟ از کجا می خواهیم تعداد کاربرانی که آن شبکه اعلام می کند را صحت سنجی کنیم؟ باید به قسمتی از دیتای پلت فرم دسترسی داشته باشیم که بتوانیم آنرا احراز نماییم و آنها چنین دسترسی را به ما نمی دهند.
نوری افزود: از سوی دیگر، تعداد کاربران جز اسرار کسب وکاری است و بسیاری از کسب و کارها دوست ندارند رقیبشان بداند چند کاربر دارند. یکی از استراتژی های کسب و کارها این است که اعداد و ارقامشان را از رقبا مخفی نگه می دارند. سرویس هایی هستند که امکان دارد به علت حساسیت، تعداد کاربرانشان حائز اهمیت باشد، اما فرض کنید شما یک فروشگاه ساده هستید، چرا باید بقیه رقیبانتان بدانند چه تعداد کاربر دارید؟
وی ضمن اشاره به اجبار شرکت ها به ثبت در ایران و گرفتن مجوز بیان نمود: شرکتی مانند گوگل که روی گوشی اندرویدی ما سیستم عامل دارد، موتور جست وجویش را استفاده می نماییم و کاربران از سرویسهای مختلف آن استفاده می نمایند، پلتفرمی مانند اسکایپ که مردم بخصوص در دوره کرونا از آنها استفاده می کردند، چرا باید در ایران مجوز بگیرند؟ بطور قطع این کار را نمی کنند. چون هم تحریم هستند و هم به علت تحریم ها هیچ منفعت از کاربر ایرانی ندارند، در صورتیکه از کاربران کشورهای دیگر درآمد دارند. اپلیکیشنی که از کاربر ایرانی درآمد ندارد، چرا باید مجوز بگیرد؟

شرایط نشدنی که به مسدودیت می انجامد
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه در این طرح مستقیما به فیلترینگ و مسدود شدن اشاره ای نشده، اظهار داشت: اگر بعنوان منتقد به این طرح اعتراض کنید که با بستن اینستاگرام کسب وکارهای زیادی صدمه می بینند، مدافعان و طراحان این طرح می گویند در طرح از مسدود شدن اینستاگرام صحبت نشده است. در حالیکه قوانین و بایدها و نبایدهایی برای کسب و کارها تعریف شده که اکثرا به وقوع نمی پیوندند، چونکه شرکت ها این قوانین را رعایت نمی کنند. وقتی فیسبوک و اینستاگرام نخواهند در ایران نماینده ای داشته باشند و مجوز بگیرند، خودبه خود سبب مسدودیت آنها می شود.
نوری افزود: برخی امکان دارد تصور کنند در صورت فیلترینگ شبکه های اجتماعی، میتوان مثل تلگرام با فیلترشکن به آنها دسترسی پیدا کرد، اما آن زمان مسدود شدن با شرایط فعلی متفاوت می باشد. این طرح یک سری ماده هم برای VPNها دارد. جهت استفاده از وی پی ان، باید وی پی ان قانونی به صورت احراز هویت شده تهیه کنید، یعنی مشخصات خویش را عرضه دهید و وی پی انی به شما می دهند که فقط سایت های تحریم شده را باز می کند، نه سایت هایی که به علت نداشتن مجوز مسدود شده است.
وی با اشاره به اینکه وی پی انی که مطابق این طرح به کاربر می دهند، با وی پی انی که امروز استفاده می نماییم متفاوت است، اضافه کرد: مردم وی پی ان هایی که امروز استفاده می نمایند را از گوگل پلی و اپ استور می گیرند که خودشان سرویس هایی هستند که اگر مجوز نگیرند، در ایران مسدود می شوند و اگر مجوز بگیرند، باید نماینده شان قوانین ایران را رعایت کند. یکی از قوانین احیانا این است که سرویسهای وی پی ان را به کاربر ایرانی نشان ندهند. ازاین رو اینطور نیست که توییتری که امروز فیلتر است اگر نتواند مجوز بگیرد، با وی پی ان های قانونی در دسترس کاربران باشد.

وی پی ان قانونی برای دور زدن تحریم ها به کار می رود
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه مردم هم اکنون برای دسترسی به تلگرام و سرویسهای فیلتر مشابه از وی پی ان استفاده می نمایند، اظهار داشت: حتی طراحان این طرح به جهت اینکه از طرحشان در کلاب هاوس استفاده کنند، از فیلترشکن استفاده می نمایند، اما وی پی انی که در این طرح آمده، وی پی ان رفع تحریم است. به آن وی پی ان ها فهرست سایت های مورد نظرشان را می دهند که تنها به همان سایت ها میتوان متصل شد و اینطور نیست که بتوانید به آن وصل شوید و به هر سایتی که می خواهید دسترسی داشته باشید. این وی پی ان ها قانونی هستند، درآمد دارند و احیانا مالیات هم پرداخت می کنند.
نوری افزود: همین هم اکنون ما یک سرویس قانونی وی پی ان در ایران داریم که اگر کسی متخصص است و می خواهد سایت های تحریم شده را دور بزند، از آن می تواند استفاده نماید. با عرضه وی پی ان قانونی، آی پی ابزارهای کاربردی که ما را تحریم کردند، را در اختیار قرار می دهند و اینطور نیست که با وصل شدن به این وی پی ان بتوان سیستم فیلترینگ را دور زد. وقتی می گویند اگر این سرویس ها مجوز نگیرند، آنها را مسدود می نماییم، یعنی از نظر ماده های قانونی و ابزارها، روش عدم دسترسی کاربر به سرویسهای مسدودشده را هم پیشبینی کردند.
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه یکی از بزرگ ترین مشکلات این طرح این است که همه ماده هایش تفسیرپذیر هستند، اظهار داشت: در این طرح خدمات کاربردی که جایگزین مشابه داشته باشند، هدف قرار گرفته، در حالیکه این جایگزین مشابه امکان دارد از دید هر شخصی که در کمیسیون تصمیم گیرنده است، متفاوت باشد. می گویند چون جایگزین گوگل را نداریم، مسدود نمی گردد. اما آن کمیسیون امکان دارد دیدش این باشد که موتور جست وجوی یوز جایگزین گوگل است.

می توانند یوز را جایگزین گوگل و گوگل را فیلتر کنند
نوری با اشاره به اینکه وقتی ما از جایگزینی حرف می زنیم، تعریفی از بایدها و نبایدها نداریم، اظهار داشت: در سایت شورایعالی فضای مجازی، به کیفیت جست وجوی یوز، امتیاز ۸۰ درصد را دادند. یوز امکان دارد از نظر کاربری با یک موتور جست وجوی قابل استفاده که کاربر بتواند کارهای روزمره اش را انجام دهد، خیلی فاصله داشته باشد اما از دید شورایعالی امتیاز ۸۰ را گرفته است. اگر این طرح قانون شود و کمیسیون دستش باز باشد، امکان دارد با همان دید شورا بگوید که یوز امتیازش ۸۰ است و می تواند جایگزین گوگل شود. اینها همه به علت تفسیرپذیر بودن طرح است و اگر این طرح قانون شود، نمی توان به آن کمیسیون اعتراض کرد که قرار نبوده گوگل فیلتر شود.
وی با اشاره به اینکه هر فرد و کسب وکاری که داخل یا خارج از ایران کار می کند از این طرح صدمه می بیند، اظهار داشت: شرکتهای خارجی باید یک نماینده معرفی کنند که به تعهداتی در ایران که هنوز چیستی آنها مشخص نمی باشد، پایبند باشد. از سوی دیگر کشور این خدمات دهندگان امکان دارد ایران را تحریم کرده باشند و آنها حاضر نمی شوند برای همکاری با ایران، با کشورشان درگیر شوند. اگر کاربری یک کسب و کار اینستاگرامی داشته باشد، چون اینستاگرام از ایران مجوز نمی گیرد، کسب وکاری که سال ها برایش زحمت کشیده، هزینه کرده و مخاطبان خویش را پیدا کرده، تعطیل می شود و برای او حقی در نظر گرفته نشده است.

افزایش تعرفه گوشیهایی که اپلیکیشن های مسدودشده دارند
این کارشناس فضای مجازی ضمن اشاره به ماده هایی که در آنها کسب درآمد دیده شده، اظهار داشت: اگر سرویس هایی مانند گوگل، اینستاگرام، گوگل مپ و ویز به هر علتی مسدود شوند، در صورتیکه یک گوشی یا تبلت بخواهد وارد ایران شود و اپلیکیشن های مسدودشده به صورت پیش فرض رویش نصب شده باشد، تعرفه ورودی آن گوشی بالا می رود، این یعنی کسب درآمد برای دولت و حاکمیت و افزایش قیمت برای مصرف کننده. همین ماده انگیزه ای می شود به جهت اینکه سرویسهای بیشتری را ببندند، چون تعرفه واردات همه گوشیهای اندرویدی بالا می رود و درآمد ایجاد می کند، در حالیکه آسیبش را کاربر می بیند.
نوری افزود: بحث دیگری که در این طرح به آن اشاره نشده، مبحث محتواست. فرض نماییم یک پلت فرم ویدیویی طراحی کردیم و دسترسی همه را به پلت فرم های خارجی بستیم و همه هم به پلت فرم بومی آمدند. اما آیا متخصصان و برنامه نویسان ما همه از محتوای ایرانی استفاده می کنند؟ بسیاری از متخصصان ما آموزش هایشان را از یوتیوب می بینند. همینطور برخی افراد هستند که امکان دارد از نظر کسانی که این طرح را تدوین کردند، به رسمیت شناخته نشوند، مثلاً افرادی که در ایران از یوتیوب کسب درآمد می کنند. در شرایطی که یوتیوب فیلتر است، اگر دسترسی به وی پی ان ها هم محدود شود، شخصی که درآمدش از یوتیوب است، باید چه کار کند؟

شبکه پرداختی که در ایران فیلتر شده، مشوق شرکتهای خارجی نیست
این کارشناس فضای مجازی ضمن اشاره به اظهارات مدافعان این طرح که شرکتهای خارجی تمایل به همکاری با ایران را دارند، اظهار داشت: یکی از دلایلی که می آورند این است که ما زیرساخت های مختلف را در اختیارشان می گذاریم. مثلاً اگر تلگرام یا توییتر به ایران بیاید، شبکه پرداخت در اختیارش می گذاریم. در حالیکه هم اکنون اگر در توییتر یک کسب و کار بخواهد تبلیغ دهد یا در تلگرام یک نفر بخواهد روبات یا کانال غیررایگانی طراحی و از آن کسب درآمد کند، کاربرانش نمی توانند پرداخت شتابی داشته باشند.
وی افزود: در حالیکه شبکه پرداخت ایران سال هاست تحریم شده و توییتر و اینستاگرام که یک شرکت آمریکایی هستند، اگر هم حاضر به همکاری با ایران شوند و مجوز بگیرند، قوانین آمریکا که ما را تحریم کرده اجازه نمی دهد از شبکه پرداخت ما استفاده نماید یا به کاربر ایرانی خدمات غیررایگانش را عرضه نماید. این یکی از انگیزه هایی است که مطرح می کنند که آن شرکت ها می توانند از ایران درآمد داشته باشند، اما این انگیزه منتفی است چون این شرکت ها اصلا از ایران درآمد ندارند.

زیرساخت کافی برای عرضه سرور به همه کسب و کارها را نداریم
این کارشناس فضای مجازی با اشاره به اینکه در یکی از بندهای این طرح آمده کسب و کارها مالک داده هایی که از کاربران ایرانی به دست آورند، نیستند، اظهار داشت: به فرض این که همه کسب و کارها این شرط را پذیرفتند، تحریم های کشورشان هم اجازه داد و ما هم مشکلی با مجوز دادن به آنها نداشتیم، اما چطور می خواهیم مالکیت داده ها را از کسب و کارها بگیریم؟ این یعنی باید سرورهای آنها در داخل ایران باشد. آیا ما این زیرساخت را داریم که به همه کسب و کارها سرور دهیم؟ سوای این که تک تک این ماده ها خودش مخالف دارد. کدام شرکت قبول می کند که تعداد کاربران و آمارش را اعلام کند؟ کدام شرکت خارجی قبول می کند که ما مالک داده اش باشیم؟
نوری افزود: امکان دارد در دفاع از این طرح بگویند تلگرام و گوگل و چند کسب و کار دیگر هم حاضر به فعالیت در ایران هستند، اما تعداد کسب وکارهایی که کاربران روزمره به صورت عمومی یا تخصصی استفاده می نماید، غیر قابل شمارش است. حتی اگر ۱۰۰ کسب و کار هم خویش را ثبت کنند، ۱۰۰۰ کسب و کار دیگر که مردم از آنها استفاده می نمایند، چه می شود؟ ما نیاز مردم را نمی شناسیم. یک برنامه نویس امکان دارد به گوگل و گیت هاب نیاز داشته باشد، یک موسیقی دان به ابزار موسیقی نیاز دارد، یک معمار به ابزارهای حوزه معماری نیاز دارد. ما نمی توانیم نیازهای مردم را در این اندازه های کلان پیشبینی و همه را مجبور به ثبت مجوز نماییم.
وی تصریح کرد: در تعریف خدمات کاربردی در این طرح آمده هر خدمتی که جزئی اجتناب ناپذیر از شبکه ملی اطلاعات یا شبکه اینترنت باشد. این اجتناب ناپذیری را چه کسی تعیین می کند؟ یک اپلیکیشن فال حافظ هم می تواند جزئی اجتناب ناپذیر از شبکه ملی اطلاعات باشد چون روی ادبیات مردم اثرگذار است. بعضی ها گفتند حتی مرورگرها هم جزو این طرح هستند، مثلاً شرکت فایرفاکس که موزیلا را تولید کرده تحت این قرار می گیرد. اینها همه ماده های تفسیرپذیر است که میتوان برداشت های متفاوتی از آنها داشت.

مشکلات پیشبینی نشده که با اجرای این طرح رخ می دهد
این کارشناس فضای مجازی ضمن اشاره به اتفاقات پیشبینی نشده ای که با اجرای این طرح رخ می دهد، اظهار نمود: یکی از دغدغه های کاربران، سرویسهای اوپن سورس یا منبع باز است. برای مثال، وردپرس یک سرویس مدیریت محتوای متن باز است که همه کاربران در دنیا از آن استفاده می نمایند. این سرویس آیا جزو این طرح حساب می شود؟ اگر نمی گردد چرا تعاریف این قدر کامل نیست که اگر شخصی طرح را می خواند، نتواند آنرا تفسیر کند؟ این تفسیرپذیری سبب می شود کمیسیون عالی تنظیم مقرراتی که مطابق این طرح تشکیل می شود، بعدا هر طور که می خواهد طرح را تفسیر کند.
نوری افزود: دستگاههای اندرویدی ابزاری به اسم Google Play Services دارند که به اپلیشکن های مختلف خدمات می دهد و استفاده کسب و کارها از ابزارهای مختلف گوگل را مدیریت می کند. همه اپلیکیشن های اندرویدی چه ایرانی و چه خارجی، از راه گوگل پلی سرویس نوتیفیکیشن می فرستند. اگر گوگل مسدود شود، چه اتفاقی برای این ابزار می افتد و نوتیفیکیشن اپلیکشین ها چطور ارسال می شود؟ حتی کسب وکارهای داخلی که همه چیزشان ایرانی و تحت نظارت است، درصد بالایی از ورودی شان از جست وجوی گوگل صورت می گیرد و با مسدود شدن گوگل، ورودی آنها امکان دارد ۵۰ درصد کاهش پیدا کند.




منبع:

1400/05/04
21:13:18
5.0 / 5
602
این مطلب سیبکس را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۲ بعلاوه ۲
سیبکس - SibeX

سیبكس

فناوری و محصولات اپل

sibex.ir - حقوق مادی و معنوی سایت سیبكس محفوظ است